Ανοιχτή επιστολή – διαμαρτυρία για το ¨Σιωπάδικο¨ (Αστέριος Θ. Καραστέργιος)

ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ-ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ

ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΘΕ ΑΡΜΟΔΙΟ

                                              ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΑΡΝΑΙΑΣ

               ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ (μέσα από τα αρχεία του Δήμου)

              Αναφορά στο ΧΘΕΣ, στο ΣΗΜΕΡΑ, στις προοπτικές του ΑΥΡΙΟ,

(Με αφορμή την απώλεια ενός θαυμάσιου δείγματος παραδοσιακής αρχιτεκτονικής της οικίας Δημοσθένη Σιώπη  γνωστού  και ως  ‘Σιωπάδικου’ .                                    

Ως μνημόσυνο για μιά χαμένη αγάπη-ένα πολύτιμο διαμάντι- που δεν υπάρχει πιά!!!

(Ποιοι ευθύνονται για την απώλεια; Ας το κρίνει η Ιστορία και ο σοφός μας Λαός.)

Το 1986 μετά από ενέργειες του Δήμου, η αείμνηστη Υπουργός Πολιτισμού  Μελίνα Μερκούρη,με την υπ’αριθμ. ΔΙΛΑΠ/Γ/1983/29283/8-8-86, ΦΕΚ 759/31-10-86  Απόφασή της, χαρακτήρισε το πυκνοδομημένο τμήμα του οικισμού της Αρναίας , ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΠΟ ,που χρήζει ιδιαίτερη κρατική προστασία.

(Αυτό σε γενικές γραμμές σημαίνει πως όλα τα μεμονωμένα αξιόλογα κτίρια ή οικιστικά συγκροτήματα ,ελέγχονται και προστατεύονται από το Κράτος-Υπουργείο Πολιτισμού-4^η Εφορεία Νεοτέρων Μνημείων Κεντρικής Μακεδονίας).

Τα αποτελέσματα, αυτής της απόφασης σήμερα πλέον είναι ορατά διά γυμνού οφθαλμού . Ο Ιστορικός οικισμός της Αρναίας είναι στολίδι και σημείο αναφοράς σε όλο τον Ελλαδικό χώρο.

Το 1987 συντάσσεται αφιλοκερδώς ,από τον γράφοντα και παραδίδεται στον Δήμο η Μελέτη Ανακατασκευής –Διατήρησης και Αποκατάστασης των Λιθόστρωτων( καλντεριμιών) του Ιστορικού τόπου .Στη μελέτη αυτή συμπεριλαμβάνονται ολοσέλιδες φωτογραφίες όλων των αξιόλογων κτισμάτων του οικισμού, που ανάμεσά τους πρέπει να περάσει το δίκτυο των καλντεριμιών, ώστε να μπορέσει ο οικισμός να ξαναβρεί την χάρη ,την ομορφιά και την παλιά του δόξα, ‘να ξαναβρεί τα παπούτσια του ’ όπως χαρακτηριστικά αναφερόταν στην μελέτη . Φυσικά το ‘Σιωπάδικο’ δεν θα μπορούσε να λείπει από την μελέτη αυτή.

Το 1989 ο Εκδοτικός οίκος ΜΕΛΙΣΣΑ εκδίδει το μνημειώδες 8τομο έργο ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ. Λόγω της κήρυξης του οικισμού, η Αρναία συμπεριλαμβάνεται στο έργο αυτό. Η πτυχιακή μελέτη της Άννας Ξεναρίου- Μανασσή , με 50 περίπου μεγάλες έγχρωμες σελίδες κοσμεί τον 8^ο τόμο της σειράς και κάνει την Αρναία γνωστή σ’ολόκληρη την Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Δράττοντας την ευκαιρία ο Δήμος, σε συνεννόηση με τον εκδότη Γ. Ραγιά , εκδίδει  σε αυτόνομο τεύχος την μελέτη αυτή. Εκδόθηκαν 2000 τεύχη ,1500 στην Ελληνική γλώσσα και 500 στην Αγγλική( Συνεδρίαση ΔΣ της 1/8/90 πρακτικό 8/90). Η μελέτη αυτή στάλθηκε σε όλες τις βιβλιοθήκες της Χώρας, σε Ο.Τ.Α, δόθηκε σε επίσημους επισκέπτες και φίλους της Αρναίας και υπήρξε ο καλύτερος πρεσβευτής της παντού.

Στο κεντρικό σαλόνι της μελέτης αυτής δεσπόζει με ολοσέλιδη πανέμορφη φωτογραφία το διαμάντι της γειτονιάς ‘Λαταρούδα΄’, το ‘Σιωπάδικο’.

Το 1990 με ομόφωνη απόφαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου εγκρίνεται η μελέτη και εντάσσεται στο Ε.Α.Π.Τ.Α (Ειδικό Αναπτυξιακό  Πρόγραμμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης ), ως συνεχόμενο το έργο η Ανακατασκευής των λιθοστρώτων (καλντεριμιών ) του Ιστορικού Τόπου της Αρναίας (.Η κρατική επιχορήγηση ήταν  70% και η ιδία συμμετοχή του Δήμου, 30%. Η δημοπράτηση του έργου έγινε τον Δεκέμβριο του 1990 και η έναρξη του τον Γενάρη του 1991 από την νέα Δημοτική Αρχή. Ανάδοχος ο εργολάβος Καζάκης). Τα πρώτα δείγματα, από κεντρική πλατεία μέχρι το πλυσταριό και το ΄Σιωπάδικο’ και από Ε.Τ.Ε μέχρι οικία Αστερίου Κατσάγγελου, ήταν κακότεχνα έως απαράδεκτα κατασκευαστικά.  Για λόγους που δεν είναι του παρόντος να αναφερθούν ,αντί να διορθωθούν οι κακοτεχνίες και να υλοποιηθεί η μελέτη, αυτή  άλλαξε και το έργο συνεχίστηκε πλέον με πλακοστρώσεις. Χρησιμοποιήθηκαν υλικά ευτελή και εντελώς ξένα με τον τόπο και την παράδοση(σχιστόλιθοι, κεραμμικά ,μάρμαρα), με τα γνωστά απαράδεκτα αποτελέσματα, που αλλοίωσαν το τοπίο και τον χώρο.
Διαβάστε την συνέχεια ΕΔΩ

Μια μοναδική ευκαιρία ανάδειξης και, προβολής του οικισμού χάθηκε ολοκληρωτικά, μαζί με πολλά χρήματα!!!.

Το 1996 ο Δήμος γνωρίζει στην πολεοδομία ότι το ‘Σιωπάδικο’ ,…έχει καταστεί επικινδύνως ετοιμόρροπο και ζητά την άρση του επικινδύνου ….δηλ. την κατεδάφισή του!!!

Η Νομαρχιακή επιτροπή ετοιμορρόπων, ανταποκρινόμενη στο αίτημα του Δήμου, εκδίδει το υπ’ αριθ’ 33/98 Πρωτόκολλο Επικινδύνως Ετοιμορρόπου κτίσματος και αποφαίνεται ότι : ..Το κτίσμα είναι επικινδύνως ετοιμόρροπο από στατική και δομική άποψη και πρέπει να κατεδαφιστεί μέχρι την στάθμη του εδάφους!!! Ζητά δε ,εντός τριών (3) ημερών αυτό να κατεδαφιστεί ,όπως προβλέπεται από το ΠΔ 13/22-4-1929.

(Σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ.1 ΠΔ. 13/22-4-1929 περί επικίνδυνων οικοδομών στο πρωτόκολλο αυτό δεν επιτρέπεται ένσταση και πρέπει να εφαρμοστεί εντός 3 (τριών) ημερών. Αν η προθεσμία αυτή περάσει άπρακτη, οι ιδιοκτήτες διώκονται σύμφωνα με τα άρθρα 286 και 434 του ποινικού κώδικα. Την άρση δε του επικινδύνου υποχρεούται να αναλάβει ο οικείος Δήμος και χρεώνει στο Δημ. Ταμείο  την δαπάνη άρσης της επικινδυνότητας, στους ιδιοκτήτες.)

 Οι ιδιοκτήτες, παρά τον Νόμο, δεν έλαβαν κανένα μέτρο για την άρση του επικινδύνου. Το ίδιο φυσικά έπραξε και ο Δήμος!!!.

Με την υπ’αριθμ. Πρωτ.8875/24-11-2003 Απόφαση του Γ.Γ.  της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας εγκρίνεται και εντάσσεται στο ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας η Μελέτη Σχέδιου Δράσης για την Ανάπλαση του ορεινού οικισμού Αρναίας Χαλκιδικής. Στην μελέτη αυτή του Δήμου συμπεριλαμβάνονται όλα τα αξιόλογα και ενδιαφέροντα κτίσματα (122 συνολικά) εντός του ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΠΟΥ, με ξεχωριστό δελτίο –ταυτότητα το καθένα. Το ‘Σιωπάδικο’ περιγράφεται στην καρτέλα με αριθμό  5  και χαρακτηρίζεται ως αξιόλογο με προτεινόμενη προστασία Διατηρητέο. Η μελέτη αυτή ήταν πρόταση για ένταξη του οικισμού στο Ο.Π.Α.Α.Χ,(Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Ανάπτυξης  Αγροτικού Χώρου) , για την περιοχή του Ορεινού όγκου Χολομώντα-Ομβριανού.

(Για την ιστορία ,στο πρόγραμμα αυτό εντάχθηκαν περίπου 19 οικίες-σώθηκαν και κοσμούν την Αρναία- . Αφορούσε την  αποκατάσταση των εξωτερικών τους όψεων και επιδοτούνταν το 50% της δαπάνης από την Ε.Ε και το Ελληνικό Κράτος).

 Το 2004 οι ιδιοκτήτες δωρίζουν την οικία στον Δήμο, προκειμένου όπως αναφέρει σε απολογιστικό φυλλάδιο ο Δήμος, να μετατραπεί σε ‘σπίτι της υφάντρας’ και ‘σπίτι του μελισσοτρόφου’. Δυστυχώς όμως χωρίς κανένα αποτέλεσμα.

Ο αρμόδιος ΟΤΑ, δήμος Αρναίας τότε και σήμερα δήμος Αριστοτέλη, έδειξε εγκληματική αδράνεια από το 1998 μέχρι σήμερα. Ενώ είχε υποχρέωση από τον Νόμο, όταν αδρανούσαν οι ιδιοκτήτες να προστατεύσει την κοινή ασφάλεια και να άρει το επικίνδυνο, δεν έπραξε το αυτονόητο.

Αλλά και ως ιδιοκτήτης πλέον της οικίας ο Δήμος, μετά το 2004, στάθηκε ανίκανος να διαχειριστεί ο ίδιος, τα περιουσιακά του στοιχεία.

Έτσι, παρατημένο το κτίριο στην τύχη του, ιδιοκτησία πλέον του Δήμου, το 2005     (7 χρόνια απ’ την έκδοση του πρωτοκόλλου, που διέταζε σε 3 μέρες την άρση του επικινδύνου), κατέρρευσε εσωτερικά στο τμήμα της κοινής μεσοτοιχίας με αυτή του Γρηγόρη Σιώπη( ΒΔ πλευρά).

Παρά την έντονη διαμαρτυρία του Γρ. Σιώπη  στον Δήμο για λήψη μέτρων και από κοινού ανακατασκευή της μεσοτοιχίας δεν υπήρξε ουσιαστικό αποτέλεσμα.

Προκειμένου να διαφυλάξει την δική του ιδιοκτησία, (κινδύνευε να καταρρεύσει ο τρίτος όροφος στη ΒΔ πλευρά και να συμπαρασύρει ολόκληρη την υπόλοιπη οικία), ανέλαβε αποκλειστικά ΜΟΝΟΣ την δαπάνη για την υποστύλωση της συνιδιόκτητης με τον Δήμου μεσοτοιχίας. Τοποθέτησε , μόνιμη μεταλλική σκαλωσιά στο ισόγειο και ανακατασκεύασε, τον τσατμαδότοιχο του 2^ου ορόφου.

Στις συνεχείς, δυστυχώς προφορικές, οχλήσεις του στο Δήμο, εισέπραττε την μόνιμη επωδό ότι , από στιγμή σε στιγμή, επίκειται η συνολική αναστήλωση του Δημοτικού πλέον κτιρίου.

Η μόνη ουσιαστικά επέμβαση που έκανε ο Δήμος για την ιδιοκτησία του από το 2004, ήταν η προσωρινή άρση του επικινδύνου το 2006, προκειμένου να ενταχθεί σε κάποιο πρόγραμμα του Υπουργείου Μακεδονίας , για αναστήλωση και αξιοποίηση.

 Μέχρι σήμερα δεν έγινε ουδεμία μελέτη για την αναστήλωση- επανάχρηση  του και πριν από ένα μήνα περίπου και ας σημειωθεί 18 (δεκαοκτώ ολόκληρα χρόνια) από το πρωτόκολλο επικινδύνως ετοιμορόπου οικοδομής, που διέταζε την κατεδάφιση του εντός (3) τριών ημερών,  κατεδαφίστηκε τελικά από συνεργείο του Δήμου ολοκληρωτικά, ο τρίτος όροφος και τμήματα του μεσοπατώματος (2^ος όροφος).

Η ατυχής και απαράδεκτη αυτή κατάληξη έχει ως αποτέλεσμα:

ΠΡΩΤΟΝ: Να χαθεί διά παντός, ένα από τα ωραιότερα δείγματα λαϊκής αρχιτεκτονικής, που στόλιζε την γειτονιά και την Αρναία. Μαζί του χάθηκαν  μοναδικά δείγματα λαϊκής ζωγραφικής που κοσμούσαν τα ταβάνια και τις εσωτερικές του πόρτες (ας σημειωθεί ακόμη μία φορά ότι, αυτό το διαμάντι θωρήθηκε στον Δήμο, για να σωθεί από την κατεδάφιση και να αναστηλωθεί). Εγκαταλείφτηκε όμως και αφέθηκε να καταστραφεί.!!!

ΔΕΥΤΕΡΟΝ: Να αλλοιωθεί παντελώς η συνολική εικόνα μιας πανέμορφης γειτονιάς του Ιστορικού οικισμού της Αρναίας και να πληγωθεί βάρβαρα και ανεπανόρθωτα το οικιστικό σύνολο.

ΤΡΙΤΟΝ: Η κατεδάφιση όπου και όπως έγινε, χωρίς μελέτη και χωρίς κανένα υποστηλωτικό μέτρο του υπόλοιπου ισογείου της οικίας και των παρακείμενων ιδιοκτησιών (οικία ιδιοκτησίας Γρ. Σιώπη και παρακείμενη ιδιοκτησίας Ιωάννη Θ.Πνευματικού), εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την ασφάλεια των διερχόμενων πολιτών, αλλά απειλεί με κατεδάφιση της ΒΑ πλευράς της ιδιοκτησίας Ιωάννη Πνευματικού και επανέρχεται ο ίδιος κίνδυνος και για την ιδιοκτησία Γρ. Σιώπη στην ΒΔ της πλευρά, που κινδυνεύει να συμπαρασυρθεί και να καταστραφεί .

ΤΕΤΑΡΤΟΝ: Η περιστασιακή, πλημμελής περίφραξη με λαμαρίνες 1,5μ. και μεταλλικό σκελετό του παρακείμενου δρόμου, όχι μόνο δεν προστατεύει από ολική κατάρρευση των όμορων, ύψους 10,0μ. τριώροφων οικιών, αλλά αποτελεί και θανάσιμη παγίδα των ανυποψίαστων πολιτών.

Βλέποντας τον Δήμο να (λαμβάνει…..) μέτρα προστασίας….. (περίφραξη με λαμαρίνα!!!) εφησυχάζουν, ότι, όλα είναι υπό έλεγχο.!!!!

 Στην ουσία, υπάρχει άμεσος κίνδυνος να θρηνήσουμε θύματα.

Να σημειωθεί και να υπογραμμιστεί ότι, από το 2009 ,υπάρχει και ΝΕΟ πρωτόκολλο επικινδύνου ετοιμόρροπων οικοδομών για τα εναπομείναντα δύο κτίρια ,οικία Ιωάννου Πνευματικού και, οικία Γρ.Σιώπη

Για το νέο αυτό πρωτόκολλο, εδώ και 6 χρόνια, ο Δήμος, δεν έκανε το παραμικρό για να άρει την επικινδυνότητα!!

Ο μόνος που ανταποκρίθηκε και υπέβαλε μελέτη στην αρμόδια υπηρεσία                     ( 4^η Εφορεία Νεοτέρων Μνημείων), για άρση του επικινδύνου, ήταν ο Γρ. Σιώπης. Μετά την έγκρισή της έλαβε όλα τα εγκεκριμένα και ενδεδειγμένα μέτρα και έκανε άρση του επικινδύνου στην ιδιοκτησία του,  υποβάλλοντας και βεβαίωση καλής εκτέλεσης των γινομένων εργασιών, στην πολεοδομία του Δήμου.

Επειδή, όμως, όπως λεπτομερώς περιγράφω πιο πάνω, ο Δήμος αδράνησε, για ακόμη μία φορά, ενώ ο έτερος όμορος  συνιδιοκτήτης Ιωάννης Πνευματικός δηλώνει έλλειψη χρημάτων και αφήνει την ιδιοκτησία του στην τύχη της, ενώ ο κίνδυνος είναι ΑΜΕΣΟΣ και ΟΡΑΤΟΣ,  σας θέτω προ των ευθυνών σας!!!.

Κύρια προέχει η ασφάλεια και υγιεινή των περιοίκων και των διερχόμενων πολιτών. Όμως και η διασφάλιση και της όμορης ιδιοκτησίας Γρ.  Σιώπη, που είναι επίσης ένα πολύ αξιόλογο παραδοσιακό κτίσμα που πλέον  κινδυνεύει να συμπαρασυρθεί σε κατάρρευση, από την ιδιοκτησία του Δήμου και του επίσης αξιόλογου κτίσματος Ιωάννη Πνευματικού, που στην ΒΑ του πλευρά, άρχισε να καταρρέει, είναι υποχρεωτική.

Σ’ αυτό το σενάριο (της κατάρρευσης και των όμορων κτιρίων), που απεύχομαι να υλοποιηθεί, πέρα από τις ποινικές και αστικές σας ευθύνες ο ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΣ της Αρναίας θα χάσει άλλα δύο εξαίρετα δείγματα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής!!!

Ο χρόνος μετράει αντίστροφα. Οι ευθύνες και το κρίμα δικό σας!!!

Φυσικά μετά απ’ όλη την λεπτομερή αυτή αναφορά αμείλικτα και αναπάντητα παραμένουν τα παρακάτω ερωτήματα:

1.      Το ΠΔ 13/22-4-1929, ογδόντα έξη χρόνια (86) ολόκληρα χρόνια σήμερα, από την έκδοσή του, χρειάζεται καμία αλλαγή;

2.      Όπως εφαρμόζεται το ως άνω ΠΔ προστατεύει, ή καταστρέφει τον πολιτισμό; (Αν κρίνει κανείς από την ευκολία και των αριθμό των πρωτοκόλλων που έχουν εκδοθεί   στον οικισμό της Αρναίας ,-ακόμα και για το παλιό σχολείο και σημερινό δημαρχείο, έχει εκδοθεί πρωτόκολλο επικινδύνως ετοιμορρόπου οικοδομής, που θα έπρεπε εντός τριών ημερών, να κατεδαφιστεί - , αβίαστα καταλήγει στην καταστροφή!!

3.      Η Υπηρεσία που είναι εντεταλμένη να παρέχει την Κρατική προστασία (4^η Εφορία Νεοτέρων Μνημείων), σύμφωνα με την απόφαση κήρυξης του ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΠΟΥ, την παρέχει και πώς;

4.       Ο Δήμος Αρναίας μέχρι το 2010 και μετά ο Δήμος Αριστοτέλη, πόσο σοβαρά αντιμετώπησαν  τον Ιστορικό οικισμό;

5.      Αν συνεχιστεί η ίδια κατάσταση ,μήπως χάσουμε και άλλα πολύτιμα πετράδια, απ’αυτόν τον μοναδικό Ιστορικό τόπο;

6.      ΟΙ κάτοικοι της Αρναίας και κυρίως η νεολαία του τόπου μήπως πρέπει να ευαισθητοποιηθούν περισσότερο και να πάρουν στα χέρια τους την υπόθεση προστασίας και διαφύλαξης του ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΠΟΥ;

        Αρναία 26 /5/2015

                                                                      Αστέριος Θ. Καραστέργιος

                                                                           τ. δήμαρχος Αρναίας